Beschaamd; de verborgen kracht van schaamte

Schaamte is misschien wel de moeilijkste emotie om te voelen. Waar blijdschap opent en verdriet verbindt, nodigt schaamte vaak uit om ons terug te trekken. We willen ons verbergen, verdwijnen, niet gezien worden. Toch vertelt ook schaamte een belangrijk verhaal: ze wijst ons op ons verlangen om erbij te horen, geaccepteerd en geliefd te zijn.

Waarom we schaamte voelen

Schaamte ontstaat vaak wanneer we het gevoel hebben dat we tekortschieten of niet goed genoeg zijn. Het lichaam reageert dan met neergeslagen ogen, een rode kleur, of het verlangen om klein te worden. In de oertijd had dat een functie: door je aan te passen aan de groep vergrootte je je kans om erbij te horen en te overleven.

Vandaag de dag kan schaamte ons helpen om bewust te worden van onze kwetsbaarheid en van onze behoefte aan verbinding.

Waarom schaamte zo lastig is

Schaamte voelt vaak zó pijnlijk dat we haar liever vermijden. We stoppen haar weg of doen ons groter voor. Maar onder schaamte zit meestal een dieper verlangen: om écht gezien te worden, precies zoals we zijn.

Moeilijkheden rondom schaamte kunnen zijn:

• Angst voor afwijzing: bang zijn dat anderen je zullen veroordelen.

• Zelfkritiek: strenge gedachten die de schaamte versterken.

• Vermijding: jezelf niet laten zien of je gevoelens verbergen.

• Isolement: het gevoel dat jij de enige bent die dit meemaakt.

De kracht van schaamte

Wanneer je schaamte wél durft aan te kijken, kan ze juist verbindend werken. Door je kwetsbaarheid te delen, ontdek je dat je niet alleen bent. Schaamte kan een wegwijzer zijn naar echtheid en diepe verbinding met jezelf en met anderen.

Manieren om schaamte te verzachten:

• Erken wat je voelt: noem het bij de naam, zonder oordeel.

• Zoek veilige verbinding: deel je gevoel met iemand die je vertrouwt.

• Wees mild voor jezelf: vraag jezelf af wat je een goede vriend(in) in jouw situatie zou zeggen.

• Ontdek de onderliggende behoefte: vaak ligt er een verlangen naar acceptatie of liefde.

Schaamte in therapie

In therapie onderzoeken we samen de wortels van schaamte en de overtuigingen die eraan vastzitten. Door schaamte een plek te geven, ontstaat ruimte voor meer zelfcompassie, vrijheid en echte verbinding.

Oefening; zacht kijken naar schaamte

Neem een moment waarop je je onlangs schaamde. Sluit je ogen en voel waar dit in je lichaam zit. Stel jezelf daarna drie vragen:

1. Wat probeer ik te verbergen?

2. Waar verlang ik eigenlijk naar? (bijvoorbeeld gezien worden, geaccepteerd zijn)

3. Welke zachte zin kan ik tegen mezelf zeggen? (bijvoorbeeld: Ik mag er zijn, precies zoals ik ben.)

Merk je dat schaamte je vaak tegenhoudt om vrij te leven of echt jezelf te zijn? Bij Psypraktijk Welkom bied ik een gratis kennismakingsgesprek aan. In dit gesprek onderzoeken we samen wat jij nodig hebt om zachter en milder met jezelf om te gaan. Je bent welkom.

Psypraktijk Welkom is gevestigd in Epe en goed bereikbaar voor inwoners uit de omgeving. Woon je in Vaassen, Oene, Emst, Deventer, Apeldoorn, Zwolle, Heerde, Hattem of Wapenveld? Dan ben je van harte welkom om de stap te zetten naar meer inzicht, rust en verbinding.